Strona Główna Prawo Statut ZEiRPoż. RP w praktyce codziennej
Statut ZEiRPoż. RP w praktyce codziennej

 

KOŁO - PODSTAWOWE OGNIWO ZWIĄZKU EMERYTÓW I RENCISTÓW POŻARNICTWA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

 

Konstytucja naszego Państwa w artykule 58.1., zapewnia każdemu obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej wolność i daje prawo do zakładania i zrzeszania się w stowarzyszeniach. Rozszerza i uściśla ten zapis ustawy zasadniczej, wskazując m. in. zasady tworzenia i funkcjonowania stowarzyszeń, ustawa z dnia 7 kwietnia 1989r.Prawo o stowarzyszeniach.

 

 

 

Nasz Związek jest dobrowolną, samorządną, niezależną i samodzielną pozarządową organizacją obywatelską o celach nie zarobkowych. Działalność w niej wynika nie z nakazu władzy, ale indywidualnej inicjatywy jej członków. Podstawową terenową jednostką organizacyjną (§§ 14. i 40. Statutu) Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa Rzeczypospolitej Polskiej jest KOŁO. Na nim opiera się zasadnicza realizacja celów i zadań Związku, a nade wszystko, służebna działalność wobec całego środowiska emerytów i rencistów po służbie strażackiej, i tych osób, które są na zaopatrzeniu Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, w związku ze służbą pożarniczą-wdów, wdowców, sierot po zmarłych strażakach.

 

 

 

Koło może posiadać osobowość prawną ( §1.2.Statutu ), czyli zdolność do bycia podmiotem prawnym, a przez to do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych. Swą wolę w tym względzie wyraża walne zebranie koła, w drodze uchwały czyli aktu woli. Decyzja o wyrażeniu zgody o przyznaniu osobowości prawnej należy do uprawnień Zarządu Głównego Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa Rzeczypospolitej Polskiej, który na podstawie wspomnianego zapisu w statucie może udzielić zgody. Przed podjęciem uchwały Zarząd Główny Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa R P wnikliwie bada przedłożony wniosek oraz zapoznaje się ze stanowiskiem właściwego terenowo zarządu wojewódzkiego.

 

Posiadanie takiego statusu przez koło pozwala na pełniejsze realizowanie celów i zadań, bowiem rozszerza możliwości np. w zakresie pozyskiwania środków finansowych na takowe.

 

Działalność naszego Związku opiera się na społecznej pracy jego członków. Jednak, w przypadku prowadzenia przez jego jednostki organizacyjne działalności gospodarczej ( § 4. Statutu ) dopuszczalne jest zatrudnienie osób ( § 6. Statutu ). Dotyczy to również kół.

 

 

 

Jako takie, koła działają przy jednostkach organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej ( § 40. Statutu ). Nie oznacza to jednak wspólnoty organizacyjnej obu podmiotów, gdyż są one wobec siebie suwerenne i odrębne. Taka formuła pokazuje, że nasze stowarzyszenie skupiające emerytów i rencistów po służbie pożarniczej, przyjęło jedynie model organizacyjny zbliżony do modelu organizacyjnego Państwowej Straży Pożarnej.

 

Koła mogą funkcjonować przy komendach Państwowej Straży Pożarnej szczebla powiatowego, wojewódzkiego i przy Komendzie Głównej, szkołach i instytucjach Państwowej Straży Pożarnej czy jednostkach ratowniczo-gaśniczych tej formacji, a także w ustalonych przez władze Związku miejscach np. na terenie określonej gminy ( nawet tam gdzie Państwowa Straż Pożarna nie ma swych jednostek organizacyjnych ), dla dwóch lub więcej powiatów ( § 14.3. Statutu ).

 

Takie elastyczne rozwiązanie organizacyjne zapewnia właściwą koordynację funkcjonowania całego Związku. Umacnia współpracę Związku i Państwowej Straży Pożarnej, na rzecz członków Związku i co -niebagatelne- wszystkich emerytów i rencistów policyjnych po służbie pożarniczej, a także innych „pożarniczych” świadczeniobiorców Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

 

Koła, podobnie jak i zarządy wojewódzkie oraz Zarząd Główny, w celu właściwego służenia całemu emeryckiemu środowisku, mają prawo do nieodpłatnego korzystania z urządzeń i poczty, będących w dyspozycji Państwowej Straży Pożarnej. W tym też celu komendanci Państwowej Straży Pożarnej zapewniają odpowiednie lokale z wyposażeniem oraz dostęp do środków łączności telefonicznej i poczty. Dzieje się to na podstawie decyzji ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 18 grudnia 2002r. oraz idącym w ślad za nią pismem z 18 lutego 2003r. Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej do komendantów jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej, w tej samej sprawie.

 

Decyzja Ministra stworzyła właściwe warunki dla funkcjonowania struktur Związku, którego działalność ma charakter służebny wobec całego naszego środowiska jak i służby.

 

 

 

Utworzenie koła jest możliwe, w momencie podjęcia decyzji-wyrażenia woli, przez co najmniej 7 członków –założycieli ( § 40.Statutu ). Założyciele koła muszą spełniać wymogi określone § 10. i § 11. Statutu, a te mówią m. in., że członkiem Związku ( koła ) mogą zostać osoby, które uzyskały prawa do policyjnego zaopatrzenia emerytalnego tj.: -byli członkowie Korpusu Technicznego Pożarnictwa,

 

-byli funkcjonariusze pożarnictwa,

 

-byli strażacy Państwowej Straży Pożarnej,

 

-byli pracownicy cywilni jednostek ochrony przeciwpożarowej, w tym np. b. pracownicy biur Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP,

 

-wdowy ( wdowcy ) po zmarłych strażakach.

 

Tacy członkowie mają status członków zwyczajnych ( §10.1. Statutu ).

 

Osoby zgłaszające swój akces do Związku, koła, powinny być zapoznane z treścią Statutu Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa Rzeczypospolitej Polskiej. Muszą przy tym wypełnić deklarację członkowską i przyjąć dobrowolnie na siebie powinności wynikające ze Statutu Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa R P,.

 

 

 

Statut Związku dopuszcza członkowstwo (koła, Związku ), w formułach członkostwa wspierającego ( § 10.2.Statutu ) oraz członkostwa honorowego ( § 10.3. Statutu ).

 

Tryb przyjmowania członków oraz nadanie statusu członka honorowego osobie szczególnie zasłużonej dla Związku i statusu członka wspierającego, regulują zapisy §11. Statutu.

 

Statut Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa Rzeczypospolitej Polskiej- §11.4.- nie pozwala na przyjęcie w poczet członków koła, Związku, osób zwolnionych ze służby (pracy ) wskutek wydalenia dyscyplinarnego lub zwolnienia na skutek skazania prawomocnym wyrokiem sądowym na karę pozbawienia wolności.

 

 

 

Reprezentantami koła na zewnątrz są: prezes i dwóch członków zarządu ( § 1.3. Statutu )

 

 

 

Prawa i obowiązki członków kół, Związku określono w §13 Statutu. Do najważniejszych z nich zaliczamy:

 

- prawo wybierania i wyboru do wszystkich władz Związku,

 

-uczestnictwo w zebraniach i zabierania na nich głosu,

 

- wysuwania wniosków i postulatów do wszystkich władz Związku, włącznie z Krajowym Zjazdem Delegatów,

 

- wykonywanie, realizowanie uchwał i decyzji wszystkich władz Związku, - regularne opłacanie składek członkowskich,

 

- uzyskiwanie bieżących informacji o uchwałach i decyzjach wszystkich władz Związku,

 

- prawo do nieskrępowanej krytyki działalności władz Związku,

 

- odwoływanie się do wszystkich władz Związku, w sprawach statutowych,

 

- korzystanie z pomocy prawnej i w sprawach socjalno-bytowych ze strony Związku,

 

- korzystanie z urządzeń stanowiących własność Związku,

 

- udział w życiu środowiska,

 

- reprezentowanie Związku na zewnątrz z upoważnienia jego władz,

 

- noszenie odznaki organizacyjnej Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa RP,

 

- dbanie o dobre imię Związku i całego środowiska polskich strażaków.

 

 

 

Statut Związku w § 12.1. i § 12. 2, określa tryb utraty praw członkowskich i wydalenia z szeregów Związku oraz sposoby odwołania się od uchwały o skreśleniu lub wydaleniu.

 

W takich momentach odwołująca się osoba ma prawo zwrócić się do właściwego zarządu wojewódzkiego, w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o skreśleniu lub wydaleniu (§ 12.3.Statutu) z wnioskiem o uchylenie takiej uchwały lub decyzji i przywrócenie członkostwa.

 

Utrata członkostwa poprzez skreślenie z listy członków następuje na skutek:

 

- własnej indywidualnej rezygnacji,

 

- z powodu nie opłacania składek członkowskich w okresie przekraczającym 1 rok,

 

- nie uczestniczenia w zebraniach koła bez uzasadnionej przyczyny.

 

Poniżej, w częściach dotyczących walnego zebrania oraz zarządu, wskazano na ich uprawnienia i zachowania w powyższych sytuacjach.

 

 

 

Władzami koła zgodnie z zapisem zawartym w § 41. Statutu są;

 

-walne zebranie członków koła, które jest najwyższą władzą koła,

 

-zarząd koła,

 

-komisja rewizyjna koła.

 

 

 

Statut wyróżnia dwa rodzaje zebrań koła:

 

-zwyczajne,

 

-nadzwyczajne.

 

 

 

Zwyczajne walne zebranie o charakterze sprawozdawczo-wyborczym zwoływane jest przez zarząd koła co cztery lata ( § 42.2 Statutu ). Zebranie nadzwyczajne zwoływane jest na wniosek komisji rewizyjnej koła bądź na wniosek 1/3 członków, a także na żądanie zarządu wojewódzkiego lub wojewódzkiej komisji rewizyjnej ( § 42. 3. Statutu ). W takich sytuacjach -wnioskujący, żądający- muszą występować z uzasadnionymi pisemnymi wnioskami, żądaniami. Zwołanie nadzwyczajnego zebrania powinno nastąpić w terminie do 30 dni od daty zgłoszenia wniosku lub żądania ( § 42.4. Statutu ). Walne zebranie koła jest prawomocne w przypadku obecności na nim co najmniej ½ członków uprawnionych do głosowania lub w drugim terminie podanym w zawiadomieniu, bez względu na liczbę uprawnionych do głosowania ( § 42. 5. Statutu ). W walnych zebraniach mogą uczestniczyć z głosem stanowiącym, wszyscy członkowie koła oraz przedstawiciele wyższych władz Związku, członkowie wspierający oraz osoby zaproszone ( § 42.6. Statutu ).

 

Przebieg zebrania musi być pisemnie udokumentowany. W tym celu należy prowadzić protokół, a także stosowne druki formularzy, w tym treści przyjętych uchwał, decyzji, stanowisk. Dokumenty te powinny być podpisane przez uprawnione osoby.

 

 

 

Prerogatywy walnego zebrania koła określa § 43. Statutu. Najważniejsze z nich to te, które ustalają zasady wyboru zarządu koła ( § 43.4. Statutu ), wyboru komisji rewizyjnej koła ( § 43.9. a Statutu ), zadania dla zarządu koła ( § 43.1. Statutu ), rozpatrzenia sprawozdań zarządu koła ( § 43.2. Statutu) i uchwalania absolutorium ustępującemu zarządowi koła ( § 43.3.Statutu ).

 

Kolejne uprawnienia walnego zebrania koła to:

 

- wybór delegatów na Wojewódzki Zjazd Delegatów ( § 43.5.Statutu ) na zasadach określonych przez ZW

 

- uchwalanie wyższych składek członkowskich na potrzeby koła, niż ustalone przez Zarząd Główny ( § 43.7. Statutu ), -- podejmowanie uchwał o skreśleniu z listy członków lub wydaleniu ze Związku (§ 43.6. Statutu), a przedkładanych takich spraw przez zarząd koła,

 

- rozpatrywanie wniosków i spraw wnoszonych przez członków koła i wyższe władze Związku (§ 43. 8. Statutu),

 

- rozpatrywanie wniosków przedłożonych przez komisję rewizyjną.

 

 

 

Organami statutowymi na poziomie kół są ich: zarządy i komisje rewizyjne.

 

Wybory do zarządu i komisji rewizyjnej odbywają się w drodze tajnego głosowania. Jednak walne zebranie może uchwalić wybory jawne. (§ 14.6. Statutu)

 

Statut określa liczebność zarządu koła ( § 44.2 i 3 Statutu ).Jednak konkretną liczbę członków zarządu ustala się w drodze uchwały walnego zebrania koła. I tak, w kołach skupiających do 10 członków zarząd tworzą: -prezes, wiceprezes, sekretarz i skarbnik (§ 44.3. Statutu). W sytuacji kół liczących powyżej 10 członków zarząd koła liczy od 3 do 7 członków., w tym prezesa, wiceprezesa, sekretarza i skarbnika. Statut Związku nie przewiduje możliwości łączenia funkcji w zarządzie jak i pełnienie funkcji w obu organach władzy.

 

Kadencja zarządu i komisji rewizyjnej koła trwa cztery lata ( §14.8 Statutu ).

 

 

 

W sytuacji powstania wakatów w składach zarządów i komisji rewizyjnych kół, w czasie trwania ich kadencji, Statut ( § 14.7. Statutu ) dopuszcza dokooptowanie nowych ich członków w liczbie nie przekraczającej 1/3 składu pochodzącego z wyboru. Oznacza to, że w sytuacji uszczuplenia składu komisji rewizyjnej liczącej 3 członków, o 2 członków, należy zwołać walne zebranie nadzwyczajne, w celu dokonania wyboru członków na wakujące miejsca.

 

Mając na uwadze problem uzupełnienia wakatów, autor materiału proponuje, by przyszłości dokonać dodatkowego zapisu w §14. Statutu, dającego prawo zarządowi koła do zwoływania zebrań nadzwyczajnych, w celu uzupełnienia składu zarządu, komisji rewizyjnej

 

 

 

Działalność oraz uprawnienia zarządu koła regulują § § 44 i 45 Statutu. Mówią one, że zarząd koła kieruje działalnością koła ( § 44.1 Statutu ) zgodnie z postanowieniami Statutu, uchwałami i wytycznymi władz nadrzędnych Związku oraz uchwałami walnego zebrania koła.

 

W myśl Statutu posiedzenia zarządu odbywają się nie rzadziej niż raz na kwartał ( § 44.4. Statutu ).

 

Zakres działania zarządu koła ujęto w przepisach § 45 Statutu. Należą do niego:

 

- przyjmowanie i realizacja postulatów i wniosków służących poprawie położenia środowiska,

 

- organizowanie i prowadzenie działalności pomocowej, wzajemnej,

 

-opiniowanie wniosków o przyznanie pomocy socjalnej,

 

-opracowywanie planów pracy zarządu i kierowanie pracami koła,

 

- podejmowanie uchwał w sprawach dotyczących realizacji zadań statutowych,

 

-gospodarowanie funduszami koła,

 

-realizowanie uchwał walnych zebrań,

 

-wykonywanie uchwał i zaleceń naczelnych i wojewódzkich władz Związku,

 

-składanie sprawozdań,

 

- podejmowanie współpracy z Państwową Strażą Pożarna i stowarzyszeniami skupionymi w Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP i innych emeryckich stowarzyszeń mundurowych oraz ogniw Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów , w sprawach nurtujących nasze środowiska,

 

- wyrażanie opinii i stanowisk w sprawach związkowych i wobec problemów naszego środowiska,

 

- podejmowanie decyzji w sprawach przyjęć do koła, Związku i uchwał o skreśleniu z listy członków bądź wydalenia,

 

-organizowanie zebrań członków koła nie rzadziej niż raz w roku,

 

- podejmowanie innych działań wynikających z lokalnej specyfiki i potrzeb środowiska.

 

Posiedzenia zarządu koła powinny być protokołowane przez sekretarza zarządu lub innego członka zarządu z wyjątkiem osoby przewodzącej posiedzeniu. Do protokołu należy załączać treści przyjętych uchwał i decyzji. Za przechowywanie dokumentacji organizacyjnej odpowiadają prezes i sekretarz.

 

 

 

W ramach kół, dla skuteczniejszej realizacji zadań można powoływać zespoły problemowe o charakterze stałym bądź doraźnym. Ich kompetencje może ustanowić walne zebranie bądź zarząd koła.

 

Statut Związku dopuszcza funkcjonowanie zarządu koła posiadającego status zarządu wojewódzkiego ( § 14.3 Statutu ). Zgody na takie rozwiązanie udziela Zarząd Główny Związku.

 

 

 

Komisja rewizyjna jest organem władzy koła ( § 41.3. Statutu ), w zakresie jego kontroli wewnętrznej ( § 46.2 Statutu ). Wybierana jest przez walne zebranie koła ( § 42.9. Statutu ). Liczy 3 osoby, które wybierają spośród siebie przewodniczącego i sekretarza ( § 46.1. Statutu ).

 

Członkowie komisji rewizyjnej mają prawo uczestniczyć z głosem doradczym w posiedzeniach zarządu koła ( § 46.3. Statutu ).

 

Zakres działania komisji rewizyjnej zawarto w § 47. Statutu. Obejmuje on:

 

-przeprowadzanie okresowych kontroli całokształtu działalności kola i zarządu: finansowej i statutowej,

 

-składanie sprawozdań ze swych prac podczas walnych zebrań,

 

-wydawanie zaleceń pokontrolnych i składanie wniosków,

 

-występowanie z żądaniem zwołania walnego zebrania kola lub posiedzenia zarządu w przypadkach uzasadnionych.

 

Posiedzenia komisji rewizyjnej powinny być protokołowane przez sekretarza lub członka komisji.

 

Protokół z czynności kontrolnych prowadzi sekretarz komisji rewizyjnej lub członek komisji, a podpisują wszyscy członkowie komisji rewizyjnej oraz prezes zarządu z funkcyjnym, który prowadzi kontrolowany obszar działalności zarządu.

 

 

 

Gospodarowanie funduszami koła spoczywa na zarządzie koła (§ 45. 2. Statutu).
Z racji powierzonych funkcji i zadań, w pierwszym rzędzie odpowiadają za ten obszar -prezes zarządu i skarbnik. Jednak musi ich działalność i idąca z nią w parze odpowiedzialność statutowa, wynikać i być zgodna z uchwałami walnego zebrania koła.
Koło posiada fundusze oraz majątek rzeczowy. Fundusze pochodzą ze składek członkowskich, darowizn i z działalności gospodarczej ( § 48. Statutu ). Wysokość oraz podział składek ustalono uchwałą Zarządu Głównego w dniu 4 listopada 1994r. Zgodnie z nią, roczna składka członkowska wynosi 18 złotych ( 1,5 zł X 12 miesiecy=18 złotych ). Połowa uzyskanej ze składek kwoty pozostaje w dyspozycji Zarządu Koła. Pozostała część przypada właściwemu Zarządowi Wojewódzkiemu i Zarządowi Głównemu.

 

Zarząd Koła może pozyskiwać zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami darowizny rzeczowe i pieniężne.

 

Zasady gospodarki finansowej ustala Zarząd Główny ( § 49.1. Statutu )

 

Zarząd koła ma prawo podjąć uchwałę o zwolnieniu z obowiązku opłacania składki członkowskiej ( § 13.7. Statutu ) przez tych członków, którzy ukończyli 75 rok życia i są w trudnej sytuacji materialnej. Kwestię tą uregulował III Krajowy Zjazd Delegatów.

 

Dokumenty pociągające skutki finansowe, w imieniu koła wymagają podpisów prezesa zarządu koła, skarbnika zarządu koła względnie dwóch innych upoważnionych członków zarządu koła ( § 49.4 Statutu ).

 

 

 

Powstanie oraz działalność kół i Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa Rzeczypospolitej Polskiej jest niezaprzeczalnym osiągnięciem tysięcy emerytowanych strażaków- osób dla których potrzeba służenia bliźnim jest sprawą ważną, bywa że najważniejszą.

 

Ich-Nasza działalność wypełnia w wielu miejscach, tak ważną przestrzeń życia publicznego- jaką jest obywatelska aktywność także dla dobra Ojczyzny.

 

 

 

Materiał powstał głównie w oparciu o Statut Związku uchwalony na Nadzwyczajnym Krajowym Zjeździe Delegatów, w dniu 19 czerwca 2008r.

 

Roman Świst